De Waal is omgeven door landerijen. Het is een oud dorpje van verstilde schoonheid. Er is een museum, een galerie en een goed restaurant; alle andere voorzieningen vind je in het nabijgelegen Den Burg.

De Waal is het kleinste dorp van het eiland en evenals Den Burg, Oosterend en Den Hoorn gebouwd op één van de keileemopduikingen. Aan de noordwest zijde van De Waal (Polderweg) is duidelijk zichtbaar hoe hoog het dorp ligt ten opzichte van de polder Waalenburg. De Waal telt iets meer dan 400 inwoners.

Voordat deze polder voor de eerste maal werd drooggemaakt (1436) kon de zee vrij tussen De Waal en het hoge land rond Den Burg stromen. De bewoners van verschillende buurtschappen brachten door middel van dammen verbindingen tussen de hoger gelegen delen aan. Naar men aanneemt is de Bomendiek, de fraaie zuidelijke toegangsweg tot De Waal, één van die eerste dammen. Later werd deze dam verder verhoogd en kreeg tot de droogmaking van de polder Waalenburg een dijkfunctie.

Aan het Hogereind, midden in De Waal vindt u het Cultuur Historisch Museum. De collectie in de authentieke stolpboerderij geeft een veelzijdig beeld van het leven op Texel in het verleden. De centrale thema's Akkerbouw, Weidebouw, Bloembollenteelt of Vervoer, worden ieder jaar in een andere gedaante gepresenteerd.

Sommeltjes zijn een soort aardmannetjes of trollen uit volksverhalen van Texel. De wezentjes zouden dansen op de Sommeltjesberg, een inmiddels afgegraven grafheuvel bij De Waal. Het gratis festival ‘Sommeltjespop', dat jaarlijks bij de De Waal wordt gehouden, ontleent zijn naam aan deze wezentjes.